Opposite opinions on masters : Philip Kotler

Learn from masters serisine cevap niteliğinde olan yeni bir seri başlıyor. Bir yazar olarak amacım sadece ustaların fikirlerini aktarmak, günümüze taşımak değil. Bugünün pazarlama anlayışıyla ustaların fikirlerini tekrar değerlendirmek, ustalara yapılan eleştirileri de aktarmak ve biraz tartışmak da hedeflerimden birisi. Opposite opinions on masters başlıyor! Learn from masters serisinin ilk ustası Philip Kotler’di. Bu yazıyı okumadan önce Philip Kotler yazısını okumanızı tavsiye ederim. Karşıt görüşleri, eleştirileri anlamak için kesinlikle faydalı olacaktır.

Pazarlamaya getirdiği yaklaşım ile “Pazarlamanın Babası” unvanını almış Philip Kotler’in fikirlerine karşı bir şeyler yazmak pek de kolay değil. Bu sebeple öncelikle daha önce yazdığım “Pazarlamacılar modern zamanların din adamlarıdır” yazısından bir alıntıya referans vermek isterim.

Pazarlama, yapısı gereği temel bilimler gibi bilimsel yöntemlere dayalı bir hakikati arama çabası olma iddiasını hiç taşımadı. Hatta taşıyamadı. Tek bir doğrusu olmadığı gibi, değişmeyen kuralları, deneye dayalı sonuçları ya da veriye dayalı ispatları bulunmayan bir alan. Tüm sosyal bilimler gibi biraz tartışmalı, fazlasıyla da göreceli. Öyle bir alan düşünün ki herkes kendince bir açıdan haklı. Neyi neden yaptığınızın her zaman bir açıklaması var. Yoruma, tartışmaya açık. Bir yandan da asla haksız olmadığınız bir alan…

Tek doğrunun olmadığı, farklı görüşlerin olabildiği bir alan pazarlama. Kotler, her ne kadar büyük oranda isabetli yaklaşımlar sunsa da yaklaşımının kapsamadığı alanlara ve özellikle dijital pazarlama gibi değişimlere bağlı olarak yıllar içerisinde farklı eleştiriler aldı. Örneğin, Jack Trout ve Al Ries, Kotler'in geniş pazarlama yaklaşımı yerine tüketicinin zihninde "konumlandırma" fikrini vurgulayarak, daha kapsamlı bir pazarlama karması yerine basitlik ve netliği savundular. Başka bir karşıt görüş, Seth Godin’e ait. Godin’in yaklaşımı Kotler'in savunduğu geleneksel pazarlama karmasından ziyade inovasyona ve kendi kendini satan dikkat çekici ürünler yaratmaya odaklanıyor.