Apple bir pazarlama şirketidir.

Steve Jobs bize, geçmişten günümüze, bir gerçeği fısıldıyor.

Çok taze TheExecutives.net’de Apple’ın son etkinliğini yazdık: “Apple bozdu!” diye.

Sadece bu son lansman değil, neredeyse son beş yıldır Apple artık teknoloji konusunda sektöre liderlik eden bir marka değil. Apple rakiplerini takip eden bir marka haline geldi. Elbette yeni patentler alıyor, inovasyon yapıyor ama rakiplerinin bir hayli gerisinde. Bendeki algısı en azından bu şekilde.

Peki neden? Gelin bunu Steve Jobs’tan dinleyelim. Yıllar önce verdiği bir röportajda ironik şekilde Apple’ı anlatıyor. O günün tutkulu teknoloji şirketi Apple, bugünün pazarlama şirketi Apple’a karşı.

John, PepsiCo'dan gelmişti ve onlar ürünlerini en fazla 10 yılda bir değiştiriyorlardı. Yani onlar için yeni bir ürün yeni bir şişe boyutu gibiydi. Bu yüzden eğer bir ürün çalışanıysanız şirketin gidişatını çok fazla değiştiremezdiniz. Bu yüzden PepsiCo'nun başarısını etkileyenler satış ve pazarlama çalışanlarıydı. PepsiCo için sorun olmayabilirdi ama aynı şey IBM ve Xerox gibi tekel olan teknoloji şirketlerinde de olabilir. IBM veya Xerox'ta ürün sorumlusu olsaydınız daha iyi bir kopya veya daha iyi bir bilgisayar yapardınız. Peki tekel olduğunuzda pazar payınız ne olur? Şirket daha başarılı olamayınca, şirketi daha başarılı kılabilecek kişiler satış ve pazarlama elemanları oluyor ve sonunda şirketleri onlar yönetiyor. Ürün yöneticileri karar alma süreçlerinden uzaklaştırılıyor ve şirketler harika ürünler yapmanın ne demek olduğunu unutuyor. Bu ürün duyarlılığı ve ürün dehası insanlar, şirketleri tekelci konuma getirmiş olsa da zamanla bu şirketleri yöneten kişiler tarafından çürütülüyor. Bu kişilerin iyi bir ürünle kötü bir ürün arasındaki farkı anlama yetenekleri yok. İyi bir fikri alıp iyi bir ürüne dönüştürmek için gereken ustalık hakkında hiçbir fikirleri yok. Ve genellikle müşterilere gerçekten yardımcı olmak için kalplerinde hiçbir istek taşımıyorlar.

Hemen belirteyim video ismindeki 1983 tarihi yanlış. Doğrusu 1995 olacak: “Steve Jobs’ın kayıp röportajı.” Geçmişe yönelik atıp tutması bu yüzden. Steve abi Apple’a geri gelmiş ve John Scully’i göndermiş.

Bu hikayedeki John eski PepsiCo CEO’su. Steve Jobs’un, "Hayatının geri kalanında şekerli su mu satmak istiyorsun? Yoksa benimle gelip dünyayı değiştirmek mi istiyorsun?” diyerek Apple’a gelmeye ikna ettiği isim.

Neden? Çünkü pazarlamaya ihtiyaçları var. Ürün satmak zorundalar. Bu videoda öyle değilmiş gibi davransa da, rakiplerini pazarlamacı olmakla suçlasa da, John’u Apple’a getirmesinin sebebi pazarlama ve satış. Sonradan anlaşamıyorlar, kovulmalar, ayrılıklar falan. Bu kısım artık dedikodu. Konumuzla alakası yok.

Steve ağabey aksini söylese de gerçek: “Apple 1983’te bir pazarlama şirketi idi. 2024’te de öyle.”

Nasıl PepsiCo işe yaramaz şekerli suyu bize pazarlıyorsa Apple’da aynısını yapıyor.

Videoda bahsettiği IBM ve Xerox ne yapıyorsa, Apple onu yapıyor.

Her yıl biraz daha iyi ürünler, bir de yeni renkler.

“Apple bozdu!” dememiz boşa değil. Hatta:

“Bozdu, bozdu, bozdu. Bir yerden sonra bozmaz diye bekledik, daha da bozdu.”