ChatGPT Atlas, Google Chrome’u yenebilir mi?

Yenemez. Konu kilit. :) Gelin nedenlerimi anlatayım.

Chrome tarayıcının resmi duyuru, bundan 17 yıl önce 1 Eylül 2008’de “Tarayıcıya yeni bir bakış” başlığıyla ve o günlerin ürünlerden sorumlu başkanı Sundar Pichai (VP Product Management) imzası ile yayınlanan bir blog yazısı ile yapıldı.

Blog yazısından küçük bir alıntı ile başlamak istiyorum:

Google’da çalışan hepimiz zamanımızın çoğunu tarayıcıda geçiriyoruz. Tarayıcıda arama yapar, sohbet eder, e-posta gönderir ve işbirliği yaparız. Boş zamanlarımızda ise alışveriş yapar, bankacılık işlemleri gerçekleştirir, haberleri okur ve arkadaşlarımızla iletişim halinde oluruz; bunların hepsini tarayıcı kullanarak yaparız. Çevrimiçi ortamda çok fazla zaman geçirdiğimiz için, sıfırdan başlayıp mevcut en iyi unsurları temel alarak ne tür bir tarayıcı geliştirebileceğimizi ciddi olarak düşünmeye başladık. Web’in basit metin sayfalarından zengin, etkileşimli uygulamalara doğru geliştiğini ve tarayıcıyı tamamen yeniden düşünmemiz gerektiğini fark ettik. Aslında ihtiyacımız olan şey sadece bir tarayıcı değil, web sayfaları ve uygulamalar için modern bir platformdu ve biz de bunu oluşturmaya karar verdik.

Görünüşte, modern ve basit bir tarayıcı penceresi tasarladık. Çoğu kişi için önemli olan tarayıcı değildir. Tarayıcı, web’i oluşturan sayfalar, siteler ve uygulamalar gibi önemli şeyleri çalıştırmak için kullanılan bir araçtır. Klasik Google ana sayfası gibi, Google Chrome da temiz ve hızlıdır. Size engel olmaz ve istediğiniz yere ulaşmanızı sağlar.

Blog yazısı, Chrome’un geliştirilmesi ile ilgili dinamiklerini pek de alışık olmadığımız bir şekilde anlatan bir çizgi romanı linkleyerek bitiyordu. Sizinle bu çizgi romanın ilk iki sayfasını paylaşmak istiyorum.

Çizgi romanın özeti şu:

Web’in bir “uygulamalar platformu” haline gelmesiyle ortaya çıkan yeni ihtiyaçları karşılamak, performansı, kararlılığı ve güvenliği artırmak amacıyla, var olan kısıtlamalardan kurtulmak için yeni bir tarayıcıya ihtiyaç var. Daha Kararlı (bir sekme çökse bile diğerlerinin çalışmaya devam etmesi için), Daha Hızlı (başlatma, sayfa yükleme ve JavaScript’te) ve Daha Güvenli (tarayıcı açıkları ve kötü amaçlı yazılımlarla mücadele etmek için) olması gerektiği belirtiliyor.

Google Chrome diğer tarayıcıların çözmediği problemleri çözmek için yola çıktı. Kullanıcının problemlerini basit ve sade bir arayüz ile çözdü ve adım adım büyüdü.

Chrome, lansman gününde sıfır noktasında başladığı yolculuğunda bugün %70’lik pazar payına sahip. Bu pazar payında Google.com’a her girdiğinizde sizi karşılayan sağ üstteki “Chrome indir!” butonunun hakkı ödenmez.

Google Chrome’un açık kaynaklı çekirdeği “Chromium” yukarıdaki grafikte Opera, Edge ve Others başlığını da işgal ediyor. Others altında Brave, Dia, Comet ve dün duyurulan ChatGPT Atlas da var. Hepsi Chromium tabanlı. Kabaca %80 diyebiliriz.

Firefox ve Safari’nin payı %20’lerde. Safari’nin büyüklüğünün sebebi elbette ki iPhone.

Google Chrome’un kullanıcının problemlerini çözmesi daha ilk günden rakiplerden farklılaşmasını sağlasa da grafik bize erişimin ve dağıtımın önemini gösterir cinsten.

Biraz indirgemeci davranarak “AI Browser”ların hangi problemi çözdüğünü, ayrışmanın mümkün olup olamayacağını tartışmak isterim. Sayfa özetleme, çeviri, sayfayla etkileşim gibi özellikleri extention’lar ile çözen tüm Chrome tabanlı tarayıcılar, Perplexity’nin Comet’i, Browser Company’nin Dia’sı, Microsoft Edge’e ve Brave’e gömülü gelen YZ modelleri, şu an sadece ABD’de kullanılan Chrome: AI Edition ve dün yayınlanan ChatGPT Atlas arasında kayda değer bir fark var mı?

Kullandıkları dil modelleri hariç (ki bazıları aynı) ortada “fark yaratacak” bir deneyim farkı şimdilik yok. Kullanıcı deneyimi bile benzer şekilde tasarlanmış. (sağda bir chat kutusu) Agentic olma iddiası Comet ve Atlas’ta ön planda ancak pazar lideri Google Chrome’da da var. Hepsi Chromium tabanlı. Hepsi aynı extention’ları destekliyor. “Neden birini diğerine tercih edeceğim?” sorusuna yanıt bulamıyorum.

Mevcutta kullandığım tarayıcı muhtemelen Google Chrome ve bir başkası taşınacak kadar büyük bir değer teklifi henüz sunmuyor. Taşınmak bir dert. Veriler, şifreler, uzantılar teker teker taşınacak. Hepsi masaüstünde çalışıyor, mobil ile entegrasyon şimdilik yok. (Chrome harici.) Merak edip deneyenler olacak ama ne kadarı kalıcı bir bilinmez.

Farklılaşma zayıf. Değer teklifi yeterince güçlü değil. Ürün bir ihtiyacı çözmekten çok “nice to have” vaziyette. Ağrı kesici değil vitamin şu hali ile. Zaten elimizde fena olmayan çözümler de var.

Pazar lideri farklı ürünlere sahip ve yapay zekayı her ürünün içine yerleştirmekte rakiplerden çok daha iyi durumda. Rakiplerin hayatı kolaylaştıracağını söyledikleri e-posta yazmak, sunuma, hesap tablosuna yardımcı olmak gibi özelliklerin arkasındaki ürünlerde de pazar lideri dominant konumda. (Gmail, Google Docs, Google Calendar) Üstüne verilerimizin biricik ortağı Google’ın tüm servislerini koyalım.

Tüm bunlara bir de dağıtımın gücünü ekleyelim. Chrome açık ara lider. Pazar payı %60. Kullanıcılara AI Browser erişimi vermek bir güncellemeye bakıyor. Android’lerde Chrome kurulu geliyor. Youtube, Google Search gibi trafik kaynakları var. Workspace üzerinde milyonlarca şirket, Gmail gibi servisleri kullanan yüz milyonlarca kullanıcı var.

Peki ya ChatGPT Atlas’ın sahip oldukları?

İlk aklıma gelenler:

• Öncü algısı ve PR erişimi

• Zengin finansal kaynak

• YZ işinin markası olmak: “ChatGPT”

• Mevcut kullanıcı tabanı (800 M)

O zaman sorumuzu soralım:

ChatGPT Atlas mevcut hali ile Google Chrome’u yenebilir mi?

Bence cevap net:

“Bugün değil.”

İkinci soru haklı olarak “gelecekte nasıl yener?” olacak.

Birkaç şey bir arada olursa, belki:

1. Çok özgün agentic yetenekler kazanmalı

2. Uçtan uca otomasyon yapabilmeli

3. Kişiselleştirme ve bellek özellikleri

4. ChatGPT ile uyumlu uygulamalarla bütünleşik bir pazaryeri ya da ekosistem sunmak

5. Mobil cihaz ile uyumlu, mesajlar, arama vb erişimlerle zenginleştirilmiş asistan özellikleri (Apple ile özel bir anlaşma belki)

Bunlarda da rekabetin çok önünde olması lazım.

Son olarak cevabını bekleyerek göreceğimiz birkaç soru daha var. Oyunu, düzeni bu soruların cevapları değiştirebilir.

Kullanıcılar için bugün “nice to have” dediğimiz özellikler talep ettikleri bir ürüne dönüşür mü? Kullanıcı davranışı ve tüketim alışkanlıkları değişir mi? Tarayıcı içi özellikler vitamin olmaktan öteye geçebilir mi?

Sizin öngörülerinizi duymayı çok isterim.

---

BONUS: Farklılaşma için güzel bir örnek: “Chrome “HIZ” Reklamları”