Yeni bir “YARIN” videosuna hoş geldiniz.
Videoyu Youtube’dan 4K olarak da izleyebilirsiniz.
Video’da kendimi daha iyi ifade edebilmek için bir script hazırlıyorum. Video bu akış üzerinden ilerliyor. Hazırladığım video metnini aşağıda bulabilirsiniz. İzlemek yerine okumak isteyenler için en altta hazırlık notlarım da var.
Keyifli seyirler.
Yarın #3
Yarın’a hoşgeldiniz?
Bu hafta size 3 tane OpenAI haberi ile geldim.
Önceki gün, ChatGPT-5, geçen hafta ise hem OpenAI’ın açık kaynaklı dil modelleri hem de OpenAI ile ABD federal devleti arasındaki işbirliği duyuruldu.
Gelin ne olduğunu daha iyi anlamak için bu haberleri bir çerçeveye oturtalım.
Ne?
ChatGPT-5
OpenAI, 180 ülkede, 700 milyon kullanıcı, Azure, Github, Microsoft 365 ve Copilot Studio kullanıcılarının tamamı ve API kullanıcıları için ChatGPT-5’i kullanıma açtı.
ChatGPT-5, iddiaya göre 40’tan fazla uzmanlıkta doktora seviyesinde bilim sorularını %88 doğrulukla cevaplıyor. Bir önceki sürüme göre %45 daha az halüsinasyon görüyor ve tıbbı zorluk seviyesindeki konularda hata payı %1,6’ya düşüyor. Bunu yaparken eskiye nazaran %50 ila %80 arası daha düşük token’la başka bir deyişle daha düşük maliyetle yapıyor. Bu verileri kendi anlatacaklarımı çerçevelemek için veriyorum. Benim deneyimim bu iddiaları desteklemekten biraz uzak.
Bu içeriğe gelene kadar eminim en az bir kaç tane “ChatGPT-5’in inanılmaz olduğunu” anlatan yeni özelliklerle neler yapılabildiğini anlatan içerik tüketmişsindir. Siz bakmayın sürekli AI öven influencer’ların abartılı paylaşımlarına. Ortada dramatik bir fark yok gibi. 4o’dan bir tık iyi gibi gözüküyor şu an. Ondan bile emin değilim. OpenAI pazarı domine etmek için her zamanki gibi pazarlamayı ürünün önüne koyuyor. Ürün ile ilgili beklentileri lansman öncesi çok yükseltiyorlar ve sonrasında kullanıcılar genellikle hayal kırıklığı yaşıyor.
ChatGPT-5 lansmanında beni ilgilendiren 3 hikaye var.
Birleşik model kullanımı
Yeni eklenen kişilik ayarları özelliği
Ve düşük maliyet
Birleşik model kullanımı
Birleşik model’den başlayalım. Artık metin için bir model, görsel ve video için bir model, kodlama ya da daha derin düşünme fonksiyonu için başka bir model kullanmak gibi bir şey yok. ChatGPT-5 hangi modeli kullanacağına kendisi karar veriyor. Yüzüklerin efendisi gibi düşünün. “Tüm modellere hükmedecek tek bir model”
Zaten API dışında eski modeller kaldırılmış durumda. İsteseniz de kullanamıyorsunuz. Paşam OpenAI, bizi ChatGPT-5 kullanmaya zorluyor.
Ama neden? Neyi değiştirecek bu birleşik model?
Çok modelli yapı yerine gelen bu tek modelli yapı daha iyi cevaplar sunmak için tasarlanmamış. Amaç bizim deneyimimizi, dil modeli ile kurduğumuz ilişkiyi, süreci ve iş yapış şeklimizi değiştirmek. Bu yönlendirme yazılım, veri analizi, metin üretme fark etmeksizin iş akışlarını otomatikleştirmeye yönelik bir adım. Daha önce modele karar veren kişiyi aradan çıkarmaya yönelik. “Agent” tarafı için stratejik bir adım atıldı.
Modellerin yeteneklerini bilen, bu modelle nasıl konuşması gerektiğini bildiğini düşünen herkesin “model seçme oyuncağı” elinden alındı. Böylelikle LLM deneyimi herkes için basitleşmiş oldu. Böylelikle yanlış model seçimi ile ortaya çıkan düşük performans engellendi. Yeni modelin performans artışı ile daha iyi yanıtlar üretilmesi sağlandı. Zamanla ChatGPT-5’e kullanıcının daha fazla güvenmesi beklenebilir.
Tek bir prompt ile daha verimli sonuçlar almak kodlama ve içerik üretiminde verimliliği 3-5 kat arttıracak. Hem de çok daha az zahmet ile.
Kişilik ayarları özelliği
Gelelim modelin “kişilikler” özelliğine. ChatGPT-5’e eklenen 4 ön tanımlı kişilik var. Alaycı, Robot, Dinleyici ve Geek. Artık ChatGPT size cevap verirken bu kişiliğe uygun davranabiliyor. Alaycı da eleştiri dozu yüksekken, Geek’te daha meraklı bir ChatGPT ile konuşuyorsunuz. Kişiliklerin yakında sesli chat’e de geleceğinden bahsedilmiş. Deneyimi daha da keyifli hale getireceği kesin. Ama gelin biz yine sorumuzu soralım. Neden?
İlki kullanıcı deneyimi. Seni daha iyi anlayan bir ChatGPT kesinlikle daha fazla güveneceğin bir yapay zekâ olacak.
Kişilikler sayesinde özellikle içerik ürettirirken “marka kişiliğini” ön plana çıkartmak mümkün olacak. Daha sonra eklenecek yeni kişilikler ya da sizin özelleştirmeleriniz ile müşterilere göre mikro segmentler oluşturup onlarla kişiselleştirilmiş iletişim kurulabilecek. Gerçek zamanlı kişiselleştirilmiş içerik üretmek, A/B testi yapmak ya da iç görü toplamak mümkün olacak.
Doğal olarak müşterilerin deneyimi iyileşecek, hem markaya hem de yapay zekâya güvenleri artacak.
Düşük maliyet
3 hikaye var demiştim. Son olarak OpenAI’ın düşük maliyet vaadine bir bakalım. Yeni modelle token maliyetleri düşmüş. Süper. Her sorgu için daha az ödeyeceğiz. API maliyeti %30-50 düşecek gibi gözüküyor. Buna ek olarak “birleşik model” avantajı eklenecek. Artık kullanıcı modele kendisi karar vermediği için yanlış sorgular ve maliyetleri oluşmayacak. API’yi kullanan uygulamalar hem düşen maliyetten hem de bu birleşik model verimliliğinden katmerli şekilde yararlanacak. Daha da düşük maliyetler söz konusu olacak.
Bu maliyet düşüşü uygulama geliştirenler için aynı zamanda bir rekabet avantajı yaratacak.
OpenAI’ın açık kaynak dil modelleri
ChatGPT-5 ile ilgili birleşik model kullanımı, kişilik ayarları ve düşük maliyet hikayelerini cebe attık mı? Gelelim şimdi en başta bahsettiğim diğer 2 habere. Bu haberlerden ilki ChatGPT’nin 2 tane açık kaynak model duyurması. OpenAI birisi veri merkezleri için özelleşmiş, diğeri ise kullanıcıların kendi bilgisayarlarında çalıştırabileceği iki ayrı modeli Apache 2.0 lisansı ile açık kaynak olarak yayınladı. Bir önceki açık modeli 6 yıl önce yayınlamıştı. Bu modellerde tam zincir iç düşünce erişimi ve fonksiyon çağrısı gibi “agent” yetenekleri mevcut. Performanslarının 4o-mini ile eşdeğer olduğu söyleniyor.
İnsan doğal olarak 6 yıl sonra ne oldu da OpenAI açık kaynaklı olmayı hatırladı diye soruyor.
Bunun bence ilk cevabı Çinli rakipler Deepseek ve Qwen (Alibaba). Çinliler yapay zekâ yarışında Amerikalıların aklını almadan önce açık kaynak konusunda Meta “llama” modellerini yayınlamıştı. Grok’un ilk sürümü 2024 yılında açık kaynak olarak yayınlandı. Google’ın geliştirdiği Gemma, Fransızlar’ın geliştirdiği Mistral diğer popüler açık kaynak modeller. Ama şu ana kadar hiçbir model Çinliler’e kafa tutamamıştı. OpenAI’ın az önce bahsettiğim 2 açık kaynak dağıtılan modeli bir istisna olabilir.
Bu iki model de Deepseek ile kıyaslandığında küçük bir fark ile de olsa daha iyi performans gösteriyor. Buna ek ve bence en önemlisi bu performansı sunarken daha düşük donanım gereksinimi duyması. Deepseek 256 GB belleğe ihtiyaç duyarken OpenAI’ın 20 milyar parametreye sahip küçük modeli 16 GB belleğe ihtiyaç duyuyor. Bu düşük donanım gereksinimi ev kullanıcılarının bile modeli kurup çalıştırabileceği anlamına geliyor.
Çin’e karşı rekabet neden sorusunun ilk yanıtı. İkinci yanıt da aslında yine rekabet ama bu defa Meta başta olmak üzere ABD’li rakipler de bu yanıtın bir parçası. OpenAI açık kaynak modeller ile sektör standartlarını belirleyen olmak istiyor. Google’ın Chrome ya da Android ile yaptığını OpenAI’da bu ve bundan sonraki modeller ile yapmak istiyor. Kuralları koymak ve tüm rakiplerden bir adım önde olmak.
Bu stratejik adımın şirketler, yazılım geliştiriciler ve kullanıcılar açısından sonuçlarını da konuşalım isterim.
Savunma sanayii, sağlık ya da finans sektörü gibi sektörlerde bulut-bağımlılığı olmadan kullanım mümkün olur. Kapalı ağlarda, şirket içi sunucularda da mümkün olabilir. Şirket dışına çıkmaması gereken tüm gizli bilgiler, kullanıcı verisi gibi saklanması GDPR, KVKK gibi mevzuatlarla düzenlenmiş verilerin hem gizliliği sağlanmış hem de yapay zekâ ile işlenmesi sağlanabilir.
Apache 2.0 lisansı, modelin SaaS ürünlerine, “OEM parça” gibi gömülmesini, yeniden markalanmasını ve fine-tune edilmesini serbest bırakıyor. Bu modeller cihazlara gömülü olarak kullanılabilinir. Cihazın topladığı verileri cihaz içerisinde anlık olarak işleyebilir, kullanıcıya markanın sesine sahip, “fine-tuning” edilmiş bir deneyim sunulabilir.
Gizliliğe duyarlı kullanıcılar bulut bağımlı hizmetler dışında da bu sistemleri kullanabilir. Pazarlama ekipleri rahatlıkla “verileriniz koruma altında” söylemini kullanabilir.
Açık kaynaklı modeller sayesinde “Maliyet avantajı + regülasyonlara uyum + gizlilik” bir rekabet avantajı yaratır. Ürünler ya da markalar bu avantaj ile farklılaşabilir.
OpenAI ile ABD federal devleti arasındaki işbirliği
Ve geldik son habere.
ABD Genel Hizmetler İdaresi, OpenAI ile ChatGPT kullanımı konusunda anlaştı.
Anlaşma sayesinde ChatGPT Enterprise ve en güncel frontier modelleri, önümüzdeki 12 ay boyunca her federal kuruma sembolik 1 $ bedelle sunulacak. Bu 2.2 milyon kişi (memur) ChatGPT hizmetlerini kamuda kullanacak demek. Federal yürütme geçen yıl veri işleme ve raporlama için 320 milyon saat harcamışlar.
Pennsylvania’daki pilot çalışmada memur başına günlük 95 dakika zaman tasarrufu sağlanmış. 2.2 milyon memurun yıllık tasarrufunun 20 Milyar dolardan fazla olacağı öngörülüyor. Çok büyük bir verimlilik artışından bahsediyoruz. ChatGPT’nin yaratacağı etki muazzam. Peki neden 1$ ? Bu kadar büyük etkiye neden sadece 1$ bedelle ChatGPT?
Belli ki burada OpenAI konuya ticari yaklaşmıyor. Satış, gelir, kar ya da pazar payı falan takıldığı şeyler değil.
Bu işbirliği, yapay zekânın “ilk defa geniş ölçekli, regüle edilmiş ve yüksek güvenlikli” kullanımı açılmasını simgeliyor ve “devlet bile kullanıyor” algısını yaratıyor. Dolayısıyla bu işbirliği OpenAI için bir pazarlama yatırımı. OpenAI devletle çalışarak oturduğu yerden “marka güvenini” güçlendiriyor.
Buna ek olarak da devlet içindeki ön tanımlı yapay zekâ sağlayıcısı olmak rekabet açısından da orta ve uzun vadede fark yaratacak. Devlet ile çalışan şirketler, kurumlar hatta başka devletler uyumluluk sebebi ile OpenAI teknolojisine entegre olacaklar. Önümüzdeki dönem kamu yatırımları OpenAI destekli hale gelecek. OpenAI’ın yaptığı bu ilişki yatırımının geri dönüşü yasal düzenleyicileri de etkileyerek “yapay zekâda standartları belirlemek” olacak.
Neden?
Hadi gelin şimdi ChatGPT-5’i, açık kaynaklı OpenAI modellerini ve OpenAI’nin federal devletle kurduğu ilişkiyi bir arada değerlendirelim ve “OpenAI ne yapmak istemektedir?” sorusunu soralım.
ChatGPT-5’nin birleşik modelinin düşük maliyet ve performans artışı vaadi var. Model seçimi ortadan kalktı. Deneyim kolaylaştı ve müşteriye daha iyi sonuçlar sunuldu. Daha az halüsinasyon ve değişen iş akışı/deneyimi sebebi ile kullanıcılar açısından yapay zekâya artan bir güven hissi yaratıldı.
Ürün geliştirenler, şirketler ve özellikle de gizlilik konusunda hassas kullanıcılar için kendi sunucularında kapalı ağda ay da sadece kendi bilgisayarlarında çalıştırabilecekleri açık kaynak modeller hem maliyeti düşürmeye odaklanıyor hem de yasal düzenlemelere uyum konusunda bir fark yaratıyor.
ABD devleti OpenAI kullanıyor. Güvenilir, yasal düzenlemeler uygun (hatta düzenlemeleri yapan tarafta) ve yüksek güvenlikli.
Benim gördüğüm kadarı ile OpenAI rekabet üstü bir duruma geçmek için pazarı domine etmeye, teknik standartları belirlemeye ve daha da önemlisi yasal düzenlemelerle korunaklı bir şirket olma yolunda ilerliyor.
OpenAI, sadece sorularımıza cevap veren ve hayatımızı kolaylaştıran bir araçtan hayatın her alanında yerimize geçmeye hazırlanan bir agent’a dönüşürken, hepimizden ona gözü kapalı güvenmemizi ve hatta kendimizi ona teslim etmemizi bekliyor gibi. Güvenecek miyiz? Asla. :) (?)
Nasıl?
Peki ne yapacağız?
Kullanıcılar
Kullanıcı olarak yapacaklarımız sınırlı. Önüzmüdeki dönem sorulara cevap veren modellerin giderek karar veren agent’lara dönüşeceğini öngörmek lazım. Bilgi metalaşıyor ve bilgiye sahip olmak avantajını yitiriyor. ChatGPT-5 ile görülen o ki daha iyi prompt girmek, herkesten daha iyi yapay zekâ kullanmak diye bir şey gelecekte pek anlamlı olmayacak. Diğer yandan da yapay zekâ kullanmamak da bir seçenek değil.
Naçizane önerim yapay zekâyı işlerinizi yapacak bir agent gibi değil işinizi daha iyi yapmanızı sağlayacak bir araç gibi kullanmanız. Örneğin sizin yerinize bir makale yazması için değil araştırma yapması, yazım hatalarını düzeltmesi, okuyucu gözünden sizi eleştirmesi için kullanabilirsiniz. Ben nasıl kullandığımı daha önce anlatmıştım. Bir ek öneri tek bir modele bağımlı olmak yerine ChatGPT-5 ile birlikte Claude, Gemini, DeepSeek gibi modelleri de kullanabilirsiniz.
Bu haber dışında genel bir önerim daha olacak. Çok basit. Yapay zekâ ne yapamıyorsa onu yapın. Gerçek insanlarla etkileşime geçin. Mümkünse fiziksel. Yeni bağlar kurun. Problem çözme, eleştirel düşünce, olay ya da konuları daha geniş bir perspektif ile kavrama geliştirmeniz gereken yeni yetkinlikler.
Şirketler
Şirketler için yapılması gereken yeni modellere hızlı adaptasyon. Bu modelleri öncelikle çalışanların günlük hayatında bir araç olarak kullanmalarını sağlamak ilk adım olabilir. Zamanla rekabet bizi agent’lara doğru ittirecek. Yapacak bir şey yok. O güne adım adım hazırlanacağız. İşin entegrasyon gibi daha teknik boyutunda ise şirket içi uygulamalara yeni modellerin entegrasyonu, gizlilik gerektiren senaryolar için açık kaynaklı modellerin şirket içi erişime açık şekilde kullanılmasına yönelik yatırımlar önemli.
Açık kaynak modeller için ne demiştik? Maliyet avantajı + kanuni düzenlemelere uyum + gizlilik = Rekabet avantajı
Pazarlama Ekipleri
Öncelikle çok daha düşük maliyetlerle çok daha iyi içerikler üretmek mümkün olacak. Bu noktada herkes bunu yapabilecek. Dolayısıyla “kişilik ayarları” farklılaştırıcı olabilir. ChatGPT-5 ile gelen kişilikler doğru şekilde kullanılırsa üretilecek içeriklerde markaya özgü bir ton, belki bir ruh yakalanabilir. Burada bence ne olursa olsun bir “insan dokunuşu” hala gerekli. Daha fazla içerik üretmenin yanında A/B testleri yapmak için de bir fırsat penceresi var.
Ayrıca “kişilik ayarları” müşteriye özel içerikler üretilmesine de yardımcı olabilir. Kişiselleştirilmiş içeriklerle müşteri deneyimini iyileştirmek artık daha kolay.
Açık kaynaklı modeller kullanacaksanız “gizlilik” vurgusu ya da verilerin sadece cihazda kaldığı bilgisi iletişimde kullanılabilinir.
Girişimciler ve uygulama geliştiricileri
Girişimciler herkesin yapabileceği uygulamalar yerine daha veri ile ayrışabilecekleri niş alanlara yönelebilirler. Özellikle veri temelli (kapalı verileri işleyecek) SaaS araçları için pazarda hala bir şans olabilir. Bu tarz fikirleri hızlıca ürünleştirmek mümkün ve artık daha ucuz. Her sektörde kullanılacak bir ürün yerine sadece lojistik için ya da sadece avukatlar için bir uygulamayı hayata geçirmek daha iyi bir tercih olabilir.
Uygulama geliştirenlere üç önerim var. Bunlardan ilki ChatGPT-5’e bağımlı olmamak için diğer modelleri de API üzerinden erişilebilir kılmak. Diğer modelleri test etmek ve optimize ederek ürün performansını arttırmak.
Şirketlerde “Maliyet avantajı + kanunu düzenlemelere uyum + gizlilik = Rekabet avantajı” demiştim. Girişimciler için bu formüle eklememiz gereken gizli sos “veri”. Ne kadar özelleşmiş, sektöre uygun veri o kadar başarılı sonuçlar. Bu yüzden de açık kaynak modelleri mutlaka ama mutlaka test etmek ve mümkün olduğunca maliyeti düşürmek için kullanmak son önerim.
“YARIN”ın bu bölümünde gündemdeki OpenAI haberleri üzerinden ne olduğunu ve neler olacağını anlatmaya çalıştım. Bazı yorumlarımı doğru bulup katılabilir, bazılarını ise yanlış bulabilirsiniz. Sadece anlatmak değil sizin görüşlerinizi de duymak isterim. Benim verdiğim tavsiyelere ek olarak sizin tavsiyeleriniz varsa lütfen paylaşın. İçeriği tüketen herkes sizin tecrübelerinizden de faydalansın.
Bir sonraki YARIN’da görüşmek üzere, hoşçakalın.
Veri toplama ve araştırma
Tüm haberler için yaptığım hazırlığı aşağıda daha fazla detay isteyen kullanıcılar için paylaşıyorum. Bu hazırlıkta bir sürü haber okuyor ve YZ kullanarak tüm bu haberler ile çerçeveyi genişletmeye çaba gösteriyorum. Video buradaki bilgilerin damıtılmasıyla oluşuyor. Keyifli okumalar, keyifli izlemeler.
Haber ne?
OpenAI, GPT-5’i resmen duyurdu ve hem ChatGPT içinde hem de API’de varsayılan model yaptı. Yeni sistem; “gpt-5-main” (hızlı), “gpt-5-thinking” (derin muhakeme) ve “GPT-5 pro” (en ileri sürüm) olarak ölçekleniyor. *
Güncellemeyle birlikte model seçimi kullanıcıdan alınıp arka plandaki bir “router”a devrediliyor; sistem, sorunun niteliğine göre hız veya derinlik odaklı varyantları (gpt-5-main, gpt-5-thinking, gpt-5-pro) otomatik seçiyor. *
ChatGPT-5 ile gelen bir diğer yenilik “kişilikler” (personalities). Ön tanımlı gelen 4 kişilik var. Her bir kişilik deneyimi kişiselleştirmeye yönelik.
Azure, GitHub, Microsoft 365 ve Copilot Studio’da GPT-5 entegrasyonları aynı gün devreye alındı; bu da büyük modeli hemen ölçekli gelir kanallarına bağlıyor. *
OpenAI, gpt-oss-120b (117 B parametre) ve gpt-oss-20b (21 B parametre) adlı iki dil modelini Apache 2.0 lisansı ile “açık-ağırlıklı” (open-weight) olarak yayımladı. Modeller 128 K bağlam penceresi, ayarlanabilir seviyesi, tam zincir-iç-düşünce (Chain-of-Thought) erişimi ve fonksiyon çağrısı gibi gelişmiş “ajan” yetenekleri sunuyor. 120 B’lik sürüm tek 80 GB GPU’da; 20 B’lik sürüm ise 16 GB belleğe sahip tüketici cihazlarında çalışabiliyor. *
OpenAI ile ABD Genel Hizmetler İdaresi (GSA) arasındaki anlaşma sayesinde ChatGPT Enterprise ve en güncel frontier modelleri, önümüzdeki 12 ay boyunca her federal kuruma sembolik 1 $ bedelle sunulacak. Böylece, 2,2 milyon kişilik federal iş gücünün tamamı, kurumsal güvenlik katmanlarıyla korunmuş üretken YZ’ye erişim kazanıyor. *
Haber çerçevesi:
Performans Sıçraması: GPT-5, 40’tan fazla mesleki alanda insan uzmanlarla başa baş sonuçlara ulaşıyor; GPQA Diamond’da (doktora seviyesi bilim soruları) %88,4’e yükselerek önceki SOTA’yı geçiyor. *
GPT-5’in önceki sürüme göre %45 daha az halüsinasyon ürettiği, ~40 meslekte “insan üstü” çıktılar verdiği bildiriliyor. *
Güvenilirlik ve Doğruluk: “Thinking” modunda üretken hatalar %80 oranında azalıyor; tıbbi zorluk seviyesi “HealthBench Hard” senaryolarında hata payı %1,6’ya düşüyor. *
Aynı doğruluk düzeyine GPT-4o’dan %50-80 daha az çıktı token’ıyla ulaşıyor; bu, bulut maliyetlerinde dramatik tasarruf anlamına geliyor. *
Konsolidasyon: GPT-4o, o3, o4-mini gibi model kalabalığı bitti; tek marka-tek kurgu. *
Erişim: ChatGPT aylık 700 milyon aktif kullanıcıyı aştı. 180 + ülkede anında dağıtım. Yeni modelle bu sayıyı arttırması bekleniyor.
Açık kaynak modeller için çerçeve: *
Moore Yasası’nın Son Dalgası: 2023’te 175 B-parametre GPT-3 için büyük bir bulut kümesi gerekirken, 2025’te 120 B parametre bir model tek 80 GB GPU’da çalışıyor. Bu, “ağır modeli edge’e taşıma” trendini doğruluyor.
Maliyet Eşiği: Açık-ağırlıklı bir modelin inference maliyeti, eşdeğer kapalı API kullanımına göre %60-80 daha düşük; bu da marjları doğrudan iyileştirir (özellikle yüksek istek hacimli SaaS’ler için).
Lisans Serbestisi: Apache 2.0; telif, ticari yeniden dağıtım ve patent risklerini ortadan kaldırıyor. Böylece kurumsal CIO’lar ilk kez “tam denetimli, yerel, uyumlu” bir OpenAI modeline sahip olabiliyorlar.
OpenAI ile ABD Genel Hizmetler İdaresi (GSA) anlaşması:
Federal yürütme kolu 430-dan fazla ajans ve bağımsız birimi kapsıyor; 2024’te yalnızca “bilgi işleme & raporlama” için harcanan mesai ~620 milyon saat. ChatGPT tasarruf pilotlarında memur başına günde ortalama 95 dk kazanım ölçüldü.
Geleneksel SaaS lisanslarının kurum başı yılda 50 $–150 $ olduğu düşünüldüğünde, toplam “faturalandırılmayan” değer 20–60 milyon $ bandında. *
Pennsylvania pilotunda memurların rutin işler için günde ortalama 95 dakika tasarruf ettiği raporlandı. ABD federal çalışan sayısı ≈ 2,2 milyon kabul edilirse:
Yani yalnızca verimlilik kazancı, 383 000 tam-zamanlı çalışanın yıllık emeğine denk bir kapasite yaratabilir. Bu, 20 milyar $’ın üzerinde personel maliyetini “boşa çıkarma” potansiyeline sahip (Kamu maaş ortalaması ≈ 55 000 $ varsayımıyla). *
Neden önemli?
Çok-modelli (router + thinking) mimari, LLM pazarını “tek model = çok deneyim” paradigmasına taşıyor. GPT-5, “daha iyi cevaplar” sunmaktan öte; süreç, iş modeli ve beklenti çıtasını yeniden tanımlayan bir kaldıraç.
Birleşik model-yönlendirme yapısı “agentic” kullanımın (çok-adımlı görev delege etme) kapısını açıyor; bu, yazılım geliştirme, veri analizi ve bilgi işçiliği iş akışlarını radikal biçimde otomatikleştirebilir.
Tek tıkla “pro-expert” çıktılar, metin-görüntü-video akışını 10× hızlandıracak. Marka sesini kişilik ön ayarlarına vermek (Cynic, Robot, Nerd, Listener) müşteri deneyimini mikro-segmentasyona evirecek.
Sağlık, finans, hukuk gibi “yüksek güven” alanlarında 7/24 ikinci görüş almak yaygınlaşacak; bu hem bilgi eşitsizliğini azaltır hem de uzman meslekler üzerinde otomasyon baskısını artırır.
Model seçme “oyuncağının” kaybı, kullanıcıyı daha büyük ama tek bir zekâya güvenmeye itiyor; beklentiler “PhD-seviyesi” çıktı normuna yükseliyor. *
Kodlama ve içerik üretimde verimlilik 3-5 kat artacak. Daha kısa çıktı = API maliyetinde %30-50 tasarruf potansiyeli.
GPT-5’in kişiselleştirilmiş yazım, görsel analiz ve çok-kanallı çıktı kabiliyeti, markaların “segment of one” yaklaşımını gerçek zamanlı olarak hayata geçirmesine izin veriyor. İçerik üretimi, A/B testleri ve tüketici içgörüsü toplama süreçleri tam otomasyona bir adım daha yaklaşıyor. *
Düşük maliyetli, gömülü zekâ sensörlü ev eşyalarından otomotive kadar “her şey konuşuyor” çağını hızlandıracak. *
GPT-5 lansmanından sonraki ilk 48 saatte “GPT-5 sucks”, “I miss GPT-4o” benzeri başlıklar Reddit’te 12 bini aşkın yorum üretti; en popüler şikâyetler yaratıcı ton kaybı, kısalan yanıtlar ve daha düşük ücretsiz kota.
Açık kaynak modeller neden önemli?
Teknoloji açısından, uç cihazlarda üst düzey akıl yürütmenin yolu açılıyor; veri egemenliği ve düşük gecikme gerektiren sektörler (finans, savunma, sağlık) için “modeli eve götür” seçeneği gerçek oldu.
Pazarlama perspektifiyle, markalar artık özel verileriyle ince ayarlı, marka-sesine sahip, cihaz-içi çalışan chatbot’lar sunabilir. Tüketici davranışı tarafında, gizliliğine duyarlı kullanıcı kitlesi bulut-bağımlı hizmetlerden uzaklaşabilir; bu, “AI as a feature” yerine “AI on the edge” akımını besler.
Apache 2.0 lisansı, modelin SaaS ürünlerine “OEM parça” gibi gömülmesini, yeniden markalanmasını ve fine-tune edilmesini serbest bırakıyor. Özellikle Avrupalı GDPR, ABD’de HIPAA, savunma & finans gibi “veri içerde kalmalı” sektörler için bariyerleri kaldırıyor.
Modern yaşam ve toplumsal etkide, eğitimden kamu hizmetlerine rkadar düşük maliyetli yerelleştirilmiş yapay zekâ erişimi, dijital uçurumu daraltma potansiyeli taşıyor.
Apache 2.0 lisansı sayesinde rakipleriniz de aynı modele erişecek; üstünlük, domain verisi ve ince ayar süreçlerinizde gizli.
OpenAI ile ABD Genel Hizmetler İdaresi (GSA) anlaşması:
ABD hükümeti 2025 bütçesinde yalnızca yapay zekâ projelerine 2,3 milyar $ ayırdı. 1 $’lık fiyat, OpenAI’nin bu pastadan kısa vadede para değil, regülasyon ve veri politikası etkisi kazanmayı seçtiğini gösteriyor. *
Bu adım, yapay zekânın “ilk defa geniş ölçekli, regüle edilmiş, yüksek güvenlikli” kullanıma açılmasında devletin katalizör rolünü teyit ediyor.
Pazarlama açısından OpenAI, mevzuat yapıcıların masa başına oturarak marka güvenini güçlendiriyor; tüketici tarafında ise “devlet bile kullanıyor” algısı yaygınlaşacak. Modern yaşamda YZ’nin görünmez arka plan hizmeti hâline gelmesi hızlanacak; birey düzeyinde daha yüksek beklenti, daha düşük sabır eşiği oluşacak.
Ne yapmalı?
“Prompt Engineer” denen meslek dünyanın en hızlı yok olan mesleği olabilir. Model seçme ve o modelle çalışma ne olursa olsun bir uzmanlık gerektiriyordu. Modellere ya da YZ kullanmaya bir uzmanlık gözüyle bakmamak lazım. Çalışanlarınıza problem çözme yetkinlikleri kazandırın.
Girişimciler bu modeli kullanarak veri temelli dikey SaaS’lara odaklanabilir ve hızlıca ürünleştirebilirler. Tek bir promptla uygulama üretme kabiliyeti, kodlama bariyerini düşürüyor; niş dikeylerde (ör. hukuk, eğitim, lojistik) GPT-5 tabanlı mikro-SaaS’lar hızla piyasaya çıkabilir.
Platform-içi kişilik ayarları (Cynic, Robot vb.) marka-kişiselleştirme için yeni bir oyun alanı açıyor; ürün/pazar anlatıları artık “persona plug-in” mantığıyla kurgulanabilir. İçeriklerin kişiselleştirilmesi, A/B testleri pazarlama kampanyaları için bir fırsat.
Bu kişikler sayesinde “İnsan-odaklı AI” boşluğunu dolduracak niş çözümler (terapi destek botu, yaratıcı yazım arkadaşı, oyun içi NPC beyni) geliştirmek için fırsat penceresi var.
Yazılımcılar için eğer hizmetin GPT-4o’ya bağlı akışları varsa, alternatif API’leri (Anthropic Claude, Gemini, vb.) test ederek “model esnekliği” katmanı ekle.
Açık kaynak modelleri kullananlar, “verileriniz cihazdan çıkmıyor” söylemini iletişim diline ekleyin; privacy-first kitlelerde FOMO tetikleyin.
Açık kaynak sayesinde maliyet avantajı + regülasyon uyumu + gizlilik = rekabet farkı. Rekabette geride kalma.
Açık kaynak modellerde farkı veri yaratacak.
OpenAI sektörü domine etmenin yanında standartları belirleyen de olmak istiyor.
Share this post